Vele PC’s zijn tegenwoordig met een geluidskaart uitgerust. Zo ook onze machines waar een Atom kaart in zit toch? Maar wat is het verschil in het diverse aanbod? Waarom kost de ene kaart meer dan de ander?

Er zijn feitelijk twee soorten van klank opwekking. Een op basis van een modulator, die door de kaart aanstuurbaar is, de ander op basis van een enorme tabel met samples van het gekozen instrument.

De afkorting FM komt van frequentie modulatie, het moduleren of variëren in hoogte van een (draag)frequentie. De modulators zelf kunnen diverse waarneembare tonen zijn.

Frequentie modulatie

Wanneer we met een elektronische schakeling deze variërende modulatie kunnen uit- filteren, worden de oorspronkelijke tonen waarmede de veel hogere frequentie werd gemoduleerd, weer hoorbaar. Liggen de frequenties - of golfvormen - van de tonen dicht bij elkaar, dan kunnen er samengestelde golfvormen ontstaan die doen denken aan het geluid van een piano, een gitaar, een sax, enz. Op deze wijze produceert een FM-geluidskaart de diverse klanken van voorgeprogrammeerde muziekinstrumenten.

De andere manier: een wavetable

De benadering via een wavetable is compleet anders. Zij produceren geen synthetische klanken, zoals bij FM het geval is, maar in tabellen (tables) liggen de ‘live’ opgenomen klanken van echte muziekinstrumenten opgeslagen in een zogeheten wavetable ROM. In de ROM heeft men de verschillende klanken van originele instrumenten dus elektronisch opgeslagen. Ten eerste mondt dit natuurlijk uit in een aanzienlijk betere geluidskwaliteit. De high ratio compressie techniek die wordt toegepast om de klanken in ROM op te slaan, zorgen ervoor dat er veel samples van ieder instrument digitaal in het ROM kunnen worden opgenomen.

Klinkt het als echt?

Om de klanken zo natuurgetrouw (hard en zacht, bijv.) weer te kunnen geven, moeten er van ieder instrument veel samples en variaties in tables kunnen worden opgeslagen. Een 700 instrumentale samples in 4 MB ROM is niet ongebruikelijk. Maar dit is nog verre van voldoende, want eigenlijk heeft één instrument al bijna 10 MB nodig. Daarom klinken ook wavetable sounds niet helemaal zoals het origineel, maar in de regel wel erg goed.

De soundblaster Live

Dit is inmiddels de derde of de vierde generatie aan geluidskaart. Deze kaart heeft tot voordeel dat de genoemde wavetables ook in het RAM geheugen van de computer opgeslagen kunnen worden. Tevens werkt deze kaart met zogeheten soundfonts, waarmee het mogelijk is om, net als bij echte fonts van een textverwerker, zelf de klank en kleur te beïnvloeden. Dit klinkt erg natuurgetrouw, zeker in combinatie met de op de kaart aangebrachte EMU chipset, u weet wel die chips die ook in professionele keyboards en synthesizers worden toegepast.

Wat is de toekomst

Elke 3 jaar komt er een nieuwe generatie geluidskaarten op de markt die zijn voorgangers sterk overtreft. De al eerder genoemde Soundblaster Live heeft onder andere ondersteuning voor 4 luidsprekers. Mits goed opgesteld hoor je tijdens de spellen die deze kaart al ondersteunen werkelijk alles letterlijk door je kamer kruipen. En dat is nog maar het begin…….

Leendert

Warme start

Het knopje 'reset' heeft men op mijn computer goed verdekt opgesteld, zodat per ongeluk er op drukken is uitgesloten. Dit houdt wel in dat ik steeds een werktuigje moet pakken - in dit geval een zilveren briefopener - om het betreffende knopje te kunnen indrukken zodat ik een "hard reset" of koude start kan geven. Het zou eenvoudiger zijn gewoon even 'reboot' in te tikken om de computer opdracht te geven opnieuw te beginnen; dan zijn we meteen ook af van de apeklauwgreep "CTRL+ALT+ DEL". Voor dit laatste is een programmaatje van vijf bytes voldoende, in te tikken vanaf het toesenbord. Kijk maar eens naar de listing.

Van de listing tikt u de eerste regel in en drukt daarna op [enter]. Voor de tweede regel houdt u de ALT-toets ingedrukt en tikt tegelijkertijd respectievelijk op de 2, de 3 en de 4 van het numerieke veld, waarna <> wordt los- gelaten. Even zo met ALT-255. De toetscombinatie ^Z kunt u vervangen door F6 in te toetsen. Hierna is reboot.com aangemaakt en wanneer u nu reboot intikt, maakt de computer een nieuwe (warme) start, oftewel een geprogrammeerde apeklauwgreep. Let wel, als de computer écht vast zit, moet er natuurlijk toch de zilveren briefopener aan te pas komen. Het programma werkt niet onder Windows NT, deze staat niet toe dat iemand zomaar de kist onderuitschopt. OS/2 denkt daar net zo over. Afhankelijk van de bui van Windows 95/98 mag het wel of niet, maar een ding is zeker: de zaak raakt wel wat instabiel!

Leendert

Een dagje uit het echte leven

De wachtende keek peinzend voor zich uit. Om aan een fatsoenlijk PC-tje te komen moest je tegenwoordig de gekste dingen doen. Al bij het openen van de computer-shop was het duwen en dringen geblazen. Complete volkstammen worstelden zich naar binnen en probeerden een plaatsje aan de balie te veroveren. Er was geen doorkomen meer aan.
Op zaterdagmorgen stond er om 8.00 u. al een rij van gezinnen met boodschappenwagentjes en jankende whizz kids. Die laatste krengen schopten je tegen de schenen of plakten stiekem kauwgom aan je kleding. Dit alles om hun ouders meer kans te geven zo'n felbegeerde 100MHz 486DX- of 75MHz Pentium-machien tegen een lage prijs te bemachtigen. Dat viel overigens tegen. Was men na uren wachten eindelijk aan de beurt dan duurde het nog ruim veertien dagen voor de PC daadwerkelijk werd afgeleverd. En dan maar hopen dat 'ie het deed. Testen in gerenommeerde PC-bladen bleken de zaken in deze soms wat luchthartig te nemen. Nummer 1 kon in de praktijk best een rampspoed-cheapo blijken! Bovendien stelde die gratis on-site service weinig voor. Het dure 0900-nummer was voortdurend in gesprek en de technicus verscheen op zijn vroegst na 3 weken.

Na veel wikken en wegen had de wachtende echter toch een verantwoorde keuze kunnen maken. Nu nog proberen om de eerste te zijn. Gelukkig had hij wat inspiratie bij een onlangs gehouden uitverkoop opgedaan. Daar bivakkeerden de koopjesjagers in tentjes voor de winkeldeur. Waarom niet dezelfde truc bij een PC-aankoop? Een nabij gelegen sporthuis had de wachtende een leuk eenmanstentje met koeldoos, butagasstelletje en laagspanning halogeenverlichting verkocht. Zijn portable TV completeerde deze wachtluxe. Al met al was het wachten van de sluitingstijd zaterdag 17.00 u tot de eerste opening maandag 13.00 u. best meegevallen. Achter het tentje van de wachtende stond een hele menigte met jaloerse blikken te kijken. Ja, ja, je moest maar inventief zijn.

Om klokslag 13.00 u reed een Rolls Royce voor. Daarin zaten de verkopers van de computerketen met hun bodyguards annex ordebewakers. Zij zouden de plaats van de wachtende vooraan in de rij zeker honoreren. Een in keurig colbert gestoken chefverkoper ontgrendelde de stalen rolluiken en stak de sleutel in het slot van de winkeldeur. Op dat moment barste de tegelvloer van de computershop open. Uit het aldus ontstane gat kropen enkele stoffige lieden in overalls met scheppen onder de arm. Die hadden blijkbaar lering uit bankroven getrokken. Terwijl de nijvere tunnelgravers zich als eerste voor de winkelbalie opstelden weerklonk er een verontwaardigd geloei uit de rij van potentiële PC-kopers. "Aai," dacht de wachtende. "Daar komt hommeles van." En ja wel hoor, de hele menigte sloeg aan het vechten om binnen te komen en liep zijn duur betaalde tijdelijk onderkomen onder de voet. De bodyguards en chauffeur lieten de Rolls Royce alleen en begonnen met gummiknuppels op de vechtenden in te slaan. In de verte klonk het geluid van een politiesirene. Net toen de wachtende mistroostig wou afdruipen zag hij iets op een achterbank van de Rolls staan. "Het was niet waar? Een complete kleuren-notebook met P600 chip, 512MB RAM, 13GB hard disk en ingebouwde DVD drive. Zeker van één der verkopers. Keek er niemand? Mooi zo, weg er mee voordat de politie arriveerde. Het geduld heeft de halve wereld."